اما وقت غروب خورشید و شب هنگام از این روز جشن، در شهر چه باقی میماند؟
باز هم تکرار؛ تکرارِ خالی بودن سطلهای زباله کنار ایستگاههای نذری و تبدیل شدن خیابان و جوی آب به سطل زباله؛ آن هم چه زبالهای، یک بار مصرف!
خیابان و پیادهرو یکباره غرق در زباله میشوند در حالی که هم آموزههای دینی ما بر نظافت تأکید ویژه دارند و هم فرهنگ غنی سرزمینمان.
ایران یکی از پنج کشور اول مصرفکننده ظرفهای یک بار مصرف در دنیاست.
در سالهای گذشته مردم بیشتر از ظروف قابل شستوشو(استیل،ملامین و...) استفاده میکردند، اما با افزایش تولید ظروف یک بار مصرف پلاستیکی،راحتی استفاده و قیمت پایین، استفاده از ظرفهای یک بار مصرف آنقدر بالا رفت که حالا به عنوان یک معضل قابل طرح است.
حالا پنج هزار کارخانه و کارگاه تولید ظروف یکبار مصرف در کشور فعالیت میکنند، این در حالی است که تنها 300 کارخانه از این تعداد، مجوز تولید این ظروف را دارند!
نمیدانم شما به این تصاویر دقت کردهاید؟ تصویرهایی که چشم شما میبینند. همین سطلهای زباله خالی و لیوانهای رها شده در اطراف آن را میگویم. حتماً ناراحت شدهاید. نمیتوانید بیتفاوت باشید. از خودتان پرسیدهاید اینها چهطور می توانند همینطور راحت زباله را در خیابان و کنار سطل بریزند و بروند؟
بعد خودتان وقتی شربت خنک را خوردید و مشغول صحبت درباره یک موضوع مهم بودید، لیوان یک بار مصرف را کجا انداختید؟ چی؟ یادتان رفت در سطل بیندازید و آن را در دست نگه داشتید و مچاله کردید، تا به سطل بعدی برسید؟ یا آن را خرد کردید و در راه تکههای ریز آن را کم کم به خیابان پرت کردید؟
علاوه بر همه اینها، ظروف یک بار مصرف از جنس پلاستیک (پلی اتیلن) هستند که با افزایش دما (بالای 50 درجه) با آزاد کردن ترکیبات شیمیایی مواد غذایی را آلوده میکنند و سرطانزا هم هستند.
تعدادی از این ظروف هم از بازیافت زبالههای پلاستیکی غیر بهداشتی در کارگاههای بدون مجوز تولید میشوند. این ظروف با قیمت کمتری به بازار عرضه میشود و استفاده از آن نیز افزایش می یابد. اینها خود حکایت جداگانه و مفصلی دارند که بعدها دربارهاش خواهیم نوشت.
***
اماکاری که از دست ما ساخته است: ما میتوانیم هم رعایت کنیم و هم یادآوری. یعنی هم زباله را در سطل بیندازیم و هم حواسمان به دیگران باشد. ما میتوانیم در ایجاد این فرهنگ، پیشرو باشیم، چون نمیتوانیم لیوان را بعد از مصرف ، همینطور وسط اتاق خانهمان رها کنیم.
***
یادمان باشد عمر مفید ظرف های یک بار مصرف حداکثر چند ساعت است، اما براساس مطالعات، بین 500 تا 700 سال در محیط زیست باقی میمانند.